τα ασφαλιστικά ταμεία στην γκιλοτίνα της ανταλλαγής ομολόγων

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

Στην γκιλοτίνα της ανταλλαγής ομολόγων

Η ληστρική και βίαιη απόσπαση των χρημάτων των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Αυτός, και τίποτα άλλο πέρα από αυτό, είναι ο ορισμός της λεκτικής φιοριτούρας «πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων» που χρησιμοποιεί το κεφάλαιο και οι μηχανισμοί του για να συγκαλύψουν τη μεγάλη κλοπή που διαπράττουν καλώντας τα ασφαλιστικά ταμεία και τους οργανισμούς να συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία.

Οι διοικήσεις των ταμείων που έχουν ήδη συναινέσει, όπως η πλειοψηφία της διοίκησης στο Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), έχουν αναλάβει τεράστιες ευθύνες έναντι των ασφαλισμένων αφού οδηγούν τα οικονομικά των Ταμείων στο γκρεμό. Στην πράξη, δημιουργούν τους όρους αδυναμίας καταβολής συντάξεων και παροχών. Να σημειωθεί ότι σε όποιες διοικήσεις συμμετέχουν εκπρόσωποι των ταξικών δυνάμεων, αυτοί δήλωσαν την κατηγορηματική τους αντίθεση στους εν λόγω σχεδιασμούς.

Ο μηχανισμός

Τα ομόλογα είναι τίτλοι που αντιπροσωπεύουν δάνεια που έχει πάρει το Ελληνικό Δημόσιο. Οσοι δανείζουν στο Δημόσιο, με προφανή στόχο να εισπράξουν τους σχετικούς τόκους, παίρνουν τα αντίστοιχα ομόλογα, τα οποία πάντα έχουν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Την ημέρα της λήξης του ομολόγου ο δανειστής παίρνει πίσω τα χρήματά του.
Ενας από τους βασικούς δανειστές του Ελληνικού Δημοσίου είναι τα ασφαλιστικά ταμεία και οργανισμοί, ουσιαστικά οι ασφαλισμένοι και οι δικαιούχοι.
Οσοι κατέχουν Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) που έχουν ημερομηνία λήξης μέχρι το 2020 και συμμετάσχουν στο αποκαλούμενο «πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων» αποδέχονται ότι το Ελληνικό Δημόσιο δε θα επιστρέψει όσα τους χρωστά με τη λήξης τους. Θα τα ανταλλάξουν σήμερα με άλλα που θα λήγουν ύστερα από τριάντα χρόνια!
Δηλαδή, τα χρήματα που επρόκειτο να εισπράξουν τα Ταμεία από σήμερα και όλα τα επόμενα χρόνια αποδέχονται να αναβληθεί η είσπραξη τους για μετά 30 ολόκληρα χρόνια!
Η κατάσταση αυτή γίνεται ακόμα χειρότερη όταν συνεκτιμηθεί ότι τίποτα και κανένας δεν εγγυάται ότι θα επιστραφούν τα χρήματα τότε.

Η μεγάλη ληστεία

Η πλειοψηφία της διοίκησης του ΙΚΑ αποφάσισε να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, ανταλλάσσοντας τα ομόλογα που έχει ονομαστικής αξίας 1,419 δισ. Το 38% των σημερινών ομολόγων (534 εκατομμύρια ευρώ) έληγαν το Δεκέμβρη του 2011, ένα ακόμα 43% στα έτη 2012-2013. Τα υπόλοιπα από το 2014 έως το 2019. Δηλαδή, το 81% των χρημάτων ήταν να τα πάρει μέσα στα επόμενα δυόμισι χρόνια.
Ομως, η πλειοψηφία της διοίκησης του ΙΚΑ αποφάσισε αυτά τα τεράστια ποσά να μην τα πάρει τώρα αλλά να αναβάλλει την είσπραξή τους - χωρίς να υπάρχει καμιά εγγύηση ούτε γι' αυτή - ύστερα από 30 χρόνια. Και όλα αυτά ενώ:

• από το 2008 και μετά έχουν «παγώσει» οι συντάξεις
• έχει καταργηθεί η 13η και 14η σύνταξη, φέροντας ένα ακόμα πλήγμα στα ήδη πενιχρά εισοδήματα των συνταξιούχων
• η ίδια η διοίκηση του ΙΚΑ επικαλείται συνεχώς έλλειψη πόρων.

Ανάλογη απόφαση πήρε η πλειοψηφία της διοίκησης του ΟΕΚ για ομόλογα ύψους 39 εκατομμυρίων ευρώ (έληγαν το Δεκέμβρη του 2011), όπως καταγγέλλει σε σχετική της ανακοίνωση η Ομοσπονδία Οικοδόμων Ελλάδας. Στην ίδια ανακοίνωση λέγεται χαρακτηριστικά ότι και αυτή η απόφαση λήφθηκε ενώ «ο Οργανισμός για δυο χρόνια κρατά παγωμένα τα προγράμματά του και μάλιστα σε μια περίοδο που χιλιάδες εργάτες, εργάτριες, συνταξιούχοι, νέα ζευγάρια θέλουν ένα μισθό για το ενοίκιο ή αδυνατούν να το πληρώσουν. Χιλιάδες οικογένειες ζουν σε σπίτια ακατάλληλα και σε υπόγεια».

Εκβιασμοί και διαστρέβλωση

Μια ληστεία τέτοιου μεγέθους αναγκαστικά συνοδεύεται από προσχήματα, διαστρεβλώσεις, εκβιασμούς σε μια προσπάθεια να γίνει αποδεκτή από όσους τους χτυπά. Να τι ισχυρίστηκε ο διοικητής του ΙΚΑ, Ρ. Σπυρόπουλος, (πρώην υφυπουργός και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ) στην εισήγησή του για να στηρίξει το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων.

• «Η μείωση του κρατικού χρέους θα δώσει ανάσα στα δημόσια οικονομικά και έτσι μελλοντικά, θα έχει τη δυνατότητα ο προϋπολογισμός να επιχορηγήσει τα Ταμεία, άρα να εγγυηθεί τις συντάξεις». Ο απόλυτος παρολογισμός αλλά όχι αθέλητος. Η διοίκηση του ΙΚΑ παίρνει μια απόφαση που υπονομεύει τη δυνατότητα του Ταμείου να καταβάλλει τις συντάξεις και ισχυρίζεται ότι έτσι το κράτος θα έχει τη δυνατότητα, κάποια στιγμή, να εγγυηθεί τις συντάξεις. Ούτε καν να τις δώσει!
• «Εάν δεν υλοποιηθεί το πρόγραμμα ανταλλαγής η πιθανότητα μιας σκληρής αναδιάρθρωσης θα είναι πολύ μεγάλη πλέον καθώς το δεύτερο πακέτο διάσωσης δε θα δοθεί στους πιστωτές και θα υποχρεωθεί η χώρα να προχωρήσει σε μείωση κεφαλαίου των ομολόγων ίσως έως και 65%». Ο μεγάλος εκβιασμός. Αν δε δεχθείτε την ανταλλαγή τότε θα έρθουν τα χειρότερα. Η μόνιμη επωδός κυβέρνησης, τρόικάς και των άλλων εκπροσώπων του κεφαλαίου για να περνάνε όλο και πιο σκληρά μέτρα. Μόνο που πια δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι «κινδυνεύουν οι συντάξεις και οι μισθοί αν δε δεχθούμε τα μέτρα» γιατί τα έχουν πια μετατρέψει σε ψίχουλα.

Και βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι παρουσίασε τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ως πατριωτικό καθήκον!

Η αποκαλυπτική εισήγηση του ΤΕΑΔΥ

Τη βδομάδα που πέρασε συνεδρίασε για το ίδιο ζήτημα και το Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ). Η απόφαση που πήρε κατά πλειοψηφία ήταν να μη συμμετάσχει στο «πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων».
Η εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας του ΤΕΑΔΥ είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα γιατί αποκαλύπτει το μέγεθος της λεηλασίας αλλά και καταρρίπτει πλήρως την επιχειρηματολογία του διοικητή του ΙΚΑ και όσων στηρίζουν αυτή την πολιτική.
Μεταξύ άλλων η αρμόδια υπηρεσία σημειώνει:

• Πως για να υπάρχει «διατήρηση της ταμειακής ρευστότητας» και «να εξασφαλιστεί η χρηματοοικονομική ανεξαρτησία του ΤΕΑΔΥ και των Τομέων του» πρέπει «να υπάρχει διασπορά των ΟΕΔ (Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου) σε διαφορετικές ημερομηνίες λήξης». Ομως, η ανταλλαγή των υπαρχόντων ομολόγων «με νέα 30ετή ομόλογα στο άρτιο, δημιουργεί μια λήξη ενός χαρτοφυλακίου ομολόγων, συγκεντρωμένη σε μία κοινή ημερομηνία λήξης, μετά από μια τριακονταετία». Εδώ λέγεται καθαρά ότι η ανταλλαγή απειλεί την ταμειακή ρευστότητα, συνολικότερα την ανεξαρτησία του ΤΕΑΔΥ.
• Οτι «θα πρέπει να μας είναι γνωστοί οι όροι διαπραγμάτευσης και ρευστοποίησης των νέων ΟΕΔ μετά την ανταλλαγή» και ότι «μετά την ανταλλαγή των ΟΕΔ είναι πιθανό η αξία του χαρτοφυλακίου των ΟΕΔ των ΦΚΑ (Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης) να είναι υψηλότερη από την τρέχουσα αξία». Δηλαδή, όποιοι πήραν, όπως η διοίκηση του ΙΚΑ, ή θα πάρουν αποφάσεις ανταλλαγής το κάνουν χωρίς να ξέρουν τους όρους με τους οποίους θα ρευστοποιηθούν τα νέα ομόλογα, ενώ το ποια θα είναι η αξία τους απλώς εικάζεται. Ο εκβιασμός καταρρίπτεται. Αποκαλύπτεται ότι η εναλλακτική «λύση» δεν έχει καμία εγγύηση και ότι μόνος λόγος για τον οποίο προωθείται είναι για να αρπαχθούν τα λεφτά των Ταμείων.
• Πως τα σημερινά ΟΕΔ «έχουν δημιουργηθεί από εισφορές νυν συνταξιούχων ή εργαζομένων που θα είναι ήδη συνταξιούχοι τα επόμενα τριάντα χρόνια και όχι αυτών που θα συνταξιοδοτηθούν μετά από τριάντα χρόνια (...) Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων». Και προστίθεται: «Μέχρι σήμερα το Ταμείο μπορεί να πλήρωνε τις συντάξεις από τις εισφορές, οι οποίες επαρκούσαν. Ομως, με τη σχέση πρόσληψης/εξόδου, εργαζόμενου/συνταξιούχου, 1/5 ή 1/10 η δυνατότητα αυτή θα ανατραπεί και πρέπει να μπορούμε να προστρέξουμε στα αποθεματικά που δημιουργήθηκαν για το λόγο αυτό. Τα αποθεματικά αυτά δημιουργήθηκαν κυρίως από εισφορές ασφαλισμένων αφού μέχρι το 2002 δεν υπήρχε εργοδοτική εισφορά». Με σαφήνεια λέγεται ότι τα σημερινά ΟΕΔ είναι για την καταβολή των σημερινών συντάξεων και η ανταλλαγή τους απειλεί αυτή τη δυνατότητα.

Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ