ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2012 Εργαλείο χρεοκοπίας των λαϊκών αναγκών σε Υγεία - Πρόνοια

Η συγκυβέρνηση του «Μαύρου Μετώπου» ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑ.Ο.Σ., κατέθεσε τον κρατικό προϋπολογισμό, στον οποίο αποτυπώνονται οι αντιλαϊκοί στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ). Σύμφωνα με αυτούς, για το διάστημα 2011-2015, προβλέπονται να εισπραχθούν 2,1 δισ. που αφορούν τον τομέα της Υγείας (1 δισ.) και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (1,1 δισ.). Για το 2012 ένα μέρος αυτού του ποσού θα προέλθει ως έσοδα από πώληση υπηρεσιών Υγείας σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, χρέωση αλλοδαπών για υπηρεσίες Υγείας, περιορισμό υπηρεσιών για ανασφάλιστους, ανατιμολόγηση ιατρικών πράξεων, ολοήμερη λειτουργία των νοσοκομείων κ.λπ. Για τη φαρμακευτική περίθαλψη προβλέπεται επιπλέον μείωση 183 εκ. ευρώ, μεταξύ άλλων μέσα από την επέκταση της λίστας των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων και την εισαγωγή «ασφαλιστικής τιμής» στα φάρμακα (όριο αποζημίωσης από τα ασφαλιστικά ταμεία). Αυτές τις περικοπές θα τις πληρώσουν οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι ανασφάλιστοι, οι συνταξιούχοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα.Από τα μεγέθη του προϋπολογισμού και την κατανομή των εσόδων - εξόδων επιβεβαιώνεται ο χαρακτήρας του, οι κατευθύνσεις του, οι στόχοι που έρχεται να υπηρετήσει. Από τη μία, να φορτωθούν τα βάρη της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης οι εργατοϋπάλληλοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα και η εργατική δύναμη να γίνει ακόμα πιο φθηνή, μέσα και από τη μείωση του «μη μισθολογικού κόστους εργασίας», στο οποίο περιλαμβάνονται και οι δαπάνες Υγείας. Από την άλλη, να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις τόσο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του ιδιωτικού τομέα Υγείας, όσο και της παραπέρα ενίσχυσης της επιχειρηματικής λειτουργίας του δημόσιου τομέα.
Τα στοιχεία που εμφανίζονται στον προϋπολογισμό όχι μόνο δεν είναι σταθερά αλλά αλλάζουν συνεχώς, και αυτό είναι πιθανό να συμβεί μέχρι και τη συζήτησή του στη Βουλή, ή ακόμα και μετά την ψήφιση του. Οι πιθανές αλλαγές θα καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη και τις συνέπειες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης. Προβλέπεται για παράδειγμα στο «Σύμφωνο για το Ευρώ» θέσπιση για κάθε κράτος - μέλος της Ευρωζώνης «κανόνων ισοσκελισμένων προϋπολογισμών», δηλαδή προϋπολογισμών χωρίς δημοσιονομικά ελλείμματα. Αυτό μπορεί επομένως να σημαίνει αναθεώρηση των μεγεθών του κρατικού προϋπολογισμού προκειμένου να είναι ένας ισοσκελισμένος προϋπολογισμός, μέσω της ακόμα μεγαλύτερης αύξησης των εσόδων (πληρωμές από εργαζόμενους), ή της ακόμα μεγαλύτερης μείωσης των εξόδων (περικοπές των κρατικών δαπανών) ή συνδυαστικά και τα δύο.
Ηδη στον τομέα Υγείας - Πρόνοιας μια σειρά αντιλαϊκών μέτρων βρίσκονται στη φάση υλοποίησής τους: Δημιουργία του ΕΟΠΥΥ, που με βάση τον κανονισμό του καθιερώνεται επιπλέον συμμετοχή των ασφαλισμένων σε εξετάσεις ή συμμετοχή εκεί όπου δεν υπήρχε, περικοπές ή κατάργηση επιδομάτων, θέσπιση αυστηρότερου πλαφόν για παροχή υγειονομικού υλικού, τεχνικών βοηθημάτων στους αναπήρους και στους χρόνιους πάσχοντες, περικοπές στη χρήση αποκλειστικών νοσοκόμων, μείωση αριθμού φυσιοθεραπειών, λογοθεραπειών κλπ. επίσης έχει θεσμοθετηθεί η λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων με βάση την «αποδοτικότητα», η επέκταση της επιχειρηματικής δράσης τους μέσω της ολοήμερης λειτουργίας, η επέκταση του αριθμού των φαρμάκων που δεν αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Πρόκειται για μέτρα που ήταν σχεδιασμένα χρόνια πριν, αποτελούσαν κατευθύνσεις της ΕΕ και ήταν διατυπωμένα στα προγράμματα των ΠΑΣΟΚ - ΝΔ. Στη σημερινή φάση αυτά επιταχύνονται προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες του κεφαλαίου αφενός για διαχείριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει λόγω της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, αφετέρου για τη δημιουργία ευνοϊκότερων όρων για αυξημένη κερδοφορία στο μέλλον. Χαρακτηριστική ως προς αυτό είναι η δήλωση του Υπουργού Υγείας ότι «οι διαρθρωτικές αλλαγές στην Υγεία - Πρόνοια είναι γενικότερα αναγκαίες και θα τις προωθούσαν ακόμα κι αν δεν υπήρχε οικονομική κρίση».
Δεν πρόκειται για κάποια μεμονωμένα, περιστασιακά αντιλαϊκά μέτρα, αλλά για μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, ενταγμένα στην στρατηγική στήριξης του κεφαλαίου. Αποτελούν συνέχεια της αντιλαϊκής πολιτικής που ασκήθηκε συστηματικά και διαχρονικά από όλες τις κυβερνήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια. Κεντρικός άξονας αυτής της πολιτικής ήταν ανέκαθεν η δραστική μείωση των κρατικών δαπανών για τις δημόσιες υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας, κάτι που αποτυπωνόταν και στους προϋπολογισμούς των προηγούμενων ετών, όπου οι δαπάνες αυτές καταγράφονταν συνεχώς μειούμενες. Π.χ. για το 2011 τα σχετικά κονδύλια ήταν κατά 4,1% μικρότερα από το 2010 και κατά 6,8% μικρότερα από το 2009. Για το 2012 οι δαπάνες που προβλέπονται συνολικά για το υπουργείο Υγείας είναι μειωμένες κατά 6,5% σε σχέση με το 2011. Οι πιστώσεις για τις δαπάνες Υγείας είναι μειωμένες κατά 9,6% και για τις δαπάνες Πρόνοιας αυξημένες κατά 0,08%.
Οι μειώσεις αυτές υπηρετούσαν πάντα την αύξηση της χρηματοδότησης των επιχειρηματιών, μεταξύ άλλων και με τη μορφή διαφόρων κινήτρων, όπως η φοροαπαλλαγή και η φοροελάφρυνση. Στη σημερινή φάση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης υπηρετούν και το στόχο κάλυψης ή περιορισμού των ελλειμμάτων, που προκλήθηκαν ακριβώς από αυτές τις φοροαπαλλαγές, φοροελαφρύνσεις κλπ. Την ίδια στιγμή, οι δωρεάν «κοινωνικές παροχές» περιορίζονται σημαντικά και αυξάνεται το μέρος των υπηρεσιών που θα παρέχονται ανάλογα με τη δυνατότητα πληρωμής τους είτε άμεσα από τους ασθενείς, είτε έμμεσα από τα ασφαλιστικά ταμεία. Η χρηματοδότηση όμως για το σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων είναι μειωμένη κατά 1,51 δισ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι δαπάνες τους για προνοιακές παροχές προβλέπονται μειωμένες κατά 60 εκ. ευρώ. Αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση των εισφορών λόγω της ανεργίας, της ανασφάλιστης εργασίας, των εισφοροελαφρύνσεων των επιχειρηματιών τα οδηγεί σε συνεχείς περικοπές, αύξηση των συν-πληρωμών κλπ. Οι αντίστοιχες δαπάνες από ΟΑΕΔ - ΟΕΚ - ΟΕΕ προβλέπονται μειωμένες κατά 198 εκ ευρώ.
Υλοποιείται έτσι ο διακηρυγμένος στόχος για περιορισμό των κρατικών παροχών στο επίπεδο του «βασικού πακέτου παροχών», των ελάχιστων δηλαδή παροχών. Ο ΕΟΠΥΥ αποτελεί βασικό εργαλείο εφαρμογής του. Αλλά και τα δημόσια νοσοκομεία λειτουργώντας ως επιχειρήσεις αναπροσαρμόζουν τις τιμές που πωλούν τις υπηρεσίες στους «πελάτες», δηλαδή στα ασφαλιστικά ταμεία και στους ασθενείς. Για παράδειγμα με τον παλιό τρόπο που πλήρωναν τα ταμεία τα νοσοκομεία (ημερήσιο κλειστό νοσήλιο) ο καταρράκτης κόστιζε 260 ευρώ, ενώ σήμερα με τα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ), που κοστολογούν το είδος της ασθένειας σε συνδυασμό με περιορισμένες ημέρες νοσηλείας, κοστίζει 592 ευρώ (αύξηση 227%). Αντίστοιχα, ο φυσιολογικός τοκετός πριν στοίχιζε 235 ευρώ στη Γ' θέση και σήμερα με τα ΚΕΝ στοιχίζει 872 ευρώ.
Επίσης, με τις συγχωνεύσεις ή καταργήσεις δημόσιων κλινικών και κρεβατιών, προνοιακών υπηρεσιών και ιδρυμάτων επιδεινώνονται ακόμα παραπέρα οι όροι παροχής δημόσιας δωρεάν περίθαλψης. Με την παράδοση κρεβατιών στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, τα χαράτσια που καλούνται να πληρώσουν οι ασθενείς στα ιατρεία για ιατρικές και εργαστηριακές εξετάσεις, διαμορφώνονται οι όροι ώστε να ευνοείται η ανάπτυξη της ιδιωτικής επιχειρηματικής δράσης, αλλά και της βαθύτερης προσαρμογής της λειτουργίας του δημόσιου τομέα με επιχειρηματικά χαρακτηριστικά.
Το μέγεθος των επιπτώσεων για τη λαϊκή οικογένεια θα είναι τεράστιο. Αυτή η αφαίρεση δικαιωμάτων και παροχών σημαίνει επιδείνωση της υγείας των λαϊκών στρωμάτων σε όλο το φάσμα πρόληψης - θεραπείας - αποκατάστασης, δημιουργεί επικίνδυνους όρους για τη ζωή τους, οδηγεί στην πρόωρη φθορά της εργατικής δύναμης. Θα αυξηθεί ο αριθμός των ανασφάλιστων και των ανέργων που δε θα έχουν «δικαίωμα» σε υπηρεσίες Υγείας ή θα υποχρεώνονται σε υποτυπώδεις και υποβαθμισμένες υπηρεσίες, αλλά και των εργαζόμενων, αυτοαπασχολούμενων, φτωχών αγροτών και συνταξιούχων που δε θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις πληρωμές για φάρμακα, εξετάσεις, θεραπείες.
Αποδεικνύεται ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη συνοδεύεται πάντα από επιδείνωση των όρων ζωής των λαϊκών στρωμάτων.
Αυτή η πολιτική που υπηρετεί την καπιταλιστική ανάπτυξη δε μπορεί να διορθωθεί ή να βελτιωθεί. Για τα λαϊκά στρώματα αποτελεί μονόδρομο ο αγώνας για την ανατροπή της.
Για να μην πληρώσει την κρίση ο λαός απαιτείται αποδέσμευση από την ΕΕ, με λαϊκή εξουσία, που θα μετατρέψει τα μονοπώλια σε κοινωνική - λαϊκή περιουσία και με κεντρικό πανεθνικό σχεδιασμό, θα ανοίξει ο δρόμος για την οργάνωση και ανάπτυξη της οικονομίας που θα υπηρετεί τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.
Οι εργατοϋπάλληλοι, οι επαγγελματοβιοτάχνες, οι φτωχοί αγρότες, η νεολαία και οι γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων απέναντι στη μαύρη συμμαχία που υπηρετεί το χρεοκοπημένο καπιταλιστικό σύστημα, πρέπει να αντιτάξουν τη δική τους λαϊκή συμμαχία, που θα βάζει εμπόδια στην υλοποίηση των αντεργατικών μέτρων, θα αποσπά κατακτήσεις στην κατεύθυνση της πλήρους ανατροπής τους. Θα παλεύει για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, για ένα σύγχρονο, δωρεάν, αποκλειστικά δημόσιο σύστημα Υγείας. Με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δράσης στην Υγεία - Πρόνοια - Φάρμακο, με πλήρη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και καθολική παροχή των υπηρεσιών χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Χριστίνα ΜΑΤΣΙΑΚΑ
Συνεργάτης του Τμήματος Υγείας - Πρόνοιας της ΚΕ του ΚΚΕ